Bij een monitor voor fotobewerking draait alles om kleur. Je zoekt een monitor met de hoogst mogelijke kwaliteit op het gebied van kleuren en helderheid, passend binnen het vastgestelde budget en de plaats. Ondanks dat recente ontwikkelingen ervoor hebben gezorgd dat de prijs van een professionele monitor een stuk lager is geworden, zijn er nog steeds veel factoren om rekening mee te houden. We hebben een lijst opgesteld met dingen die je in je achterhoofd wilt houden.
Wil je een volledig beeld krijgen van hoe je de beste monitor voor fotobewerking kiest? Lees dan hieronder onze handleiding.
Overweeg je een monitor voor fotobewerking? Je kunt je afvragen of het echt de moeite waard is om de stap te zetten naar een hoogwaardige monitor. Meestal zie je dat de beste monitors “professioneel” worden genoemd. Deze monitors zijn speciaal ontworpen voor kleuraccuraatheid. Het korte antwoord is, ja, het is de moeite waard. Zeker nu de prijzen zijn gedaald.
Veel schermen komen niet in de buurt van het bieden van de voordelen van een professionele monitor. Pro-monitoren tonen wel accurate kleuren. Immers, waarom zou je de moeite doen mooie foto’s te maken, als je geen monitor hebt die ze kan tonen?
Monitoren ontwikkeld voor fotobewerking hebben een veel groter bereik aan kleuren om mee te werken. Waarom zou je de kleuren waarmee je kunt werken willen beperken? Pro-monitoren bieden een uitgebreide hoeveelheid technologieën voor het verbeteren van kleuren. Dit resulteert in meer accurate on-screen afbeeldingen. Deze mogelijkheden zijn ideaal – en vaak onmisbaar – voor de mensen wiens werk afhangt van accurate afbeeldingen.
Een monitor moet in staat zijn te werken met on-screen afbeeldingen die gemaakt zijn in de echte wereld. Een monitor die minder accuraat is, kan niet de originele afbeelding weergeven. Met een monitor die beperkte kleuren weergeeft, geeft deze kleur technisch gezien niet de juiste afbeeldingen weer. En daarom kunnen aanpassingen aan deze onjuiste kleuren dat wat je probeert op te lossen nog erger maken.
Tot kortgeleden werden de zogenaamde professionele monitoren duur verkocht waardoor ze buiten het bereik van velen lagen. Gelukkig zijn er tegenwoordig gemiddeld geprijsde, kleurcorrecte monitoren beschikbaar.
Monitoren bieden een duizelingwekkende hoeveelheid kenmerken. Evalueer je een pro-monitor voor fotobewerking, dan is je doel om de accuraatheid van de on-screen weergave te maximaliseren. Enkele van de belangrijkste kenmerken gaan om kleur, prestaties en de kwaliteit van afbeeldingen.
De belangrijkste hiervan zijn:
Je ideale schermgrootte & resolutie
De beste fotobewerkingsmonitor werkt met zoveel mogelijk kleurruimte. Color gamut verwijst naar het complete kleurbereik dat zichtbaar is voor het menselijk oog. Door zoveel mogelijk van dit bereik gebruik te maken, kun je de kleuren van een foto, illustratie of schilderij werkelijk schitterend maken. Aangezien de kleuren die door digitale apparaten worden geproduceerd variëren, krijg je verschillende resultaten. Dit geldt voor camera’s, bewerkingssoftware en printers.
Kleurruimtes staan voor vastgestelde kleurensets met het oneindige kleurenpalet. Ze zijn ontstaan door het gebruik van abstracte wiskundige modellen. Bredere kleurruimtes bevatten meer kleuren; smallere kleurruimtes hebben minder kleuren. Het menselijk oog kan ongeveer 10 miljoen kleuren zien, wat de fysieke beperking van onze kleurruimte is.
Verschillende digitale apparaten zijn ontworpen om binnen verschillende kleurruimtes te werken. Hoe breder het bereik is dat het apparaat gebruikt, hoe beter het is. In theorie kan er een oneindige hoeveelheid kleurruimtes worden bepaald. In de praktijk begeleiden een handvol kleurruimtes standaard digitale foto’s, grafisch design en kleurverwerkingstechnologieën.
De CIE-kleurruimte definieert het voor de mens zichtbare visuele spectrum. De sRGB en Adobe RGB kleurruimtes zijn bekende digitale kleurruimtes die bij fotobewerking worden gebruikt. Ze worden grafisch gezien als driehoeken binnen de CIE-ruimte gedefinieerd.
Enkele feiten over gemeenschappelijke kleurruimtes:
Een voorbeeld. Je maakt een foto met een camera die de Adobe RGB ruimte gebruikt. Vervolgens bekijk je de afbeelding op een sRGB scherm. Wat je ziet, zijn kleuren die ontbreken. De verzadigde kleuren die buiten het sRGB kleurengamma vallen, bestaan als gecodeerde gegevens, maar je kunt ze niet zien.
Nog een voorbeeld. Stel je voor dat je werkt met een camera die is ingesteld voor het maken van foto’s met behulp van de sRGB kleurruimte. Vervolgens gebruik je een multifunctioneel scherm dat alleen dit deel van de kleurruimte gebruikt. Bekijk je deze afbeeldingen, dan zal je ook kleuren missen.
Waar het op neerkomt: Bekijk je foto’s op een monitor met een kleurruimte die kleiner is dan waar ze mee gemaakt zijn, dan zal de ontbrekende kleur de weergave van de details verminderen. De afbeeldingen zijn troebeler met minder levendige kleuren.
Kleurruimte aanbeveling voor een monitor voor fotobewerking: Pro-monitoren voor fotobewerking en ander kleurwerk bevatten uitgebreide kleurruimtes voor uitmuntende accuraatheid en levendige kleurdetails. Je wilt in ieder geval Full sRGB. Adobe RGB-kleurruimte monitoren zijn het beste voor fotobewerking.
Gamma is een ingewikkelde term voor hoe levendig afbeeldingen op een monitor getoond worden. Gamma aanpassen speelt een belangrijke rol bij het krijgen van de beste resultaten van je fotografische inspanningen. De term gamma heeft verschillende betekenissen. In de context van apparaten betekent gamma de wiskundige codering voor helderheid (ook wel luminantie) in een waarde voor iedere individuele pixel. Het doel van gamma is een digitale afbeelding zo levendig als mogelijk te maken.
Dit is de visie van een pro:
GAMMA IS een belangrijke maar zelden begrepen kenmerk van vrijwel alle digitale beeldsystemen. Het definieert het verband tussen de nummerieke waarde van een pixel en zijn werkelijke luminantie. Zonder gamma, worden de schaduwen vastgelegd door camera’s niet zo weergegeven als we met de ogen zien (op een standaard monitor). Het wordt ook wel gamma-correctie, gamma-codering of gamma-compressie genoemd, maar ze verwijzen allemaal naar een gelijksoortig concept. Door te begrijpen hoe gamma werkt, kan iemands blootstellingstechniek verbeteren, en iemand helpen het beste uit beeldbewerking te halen.
Het is belangrijk om te weten dat de weergave gamma laat zien in hoe je de individuele pixels van een afbeelding ziet. Monitoren gebruiken weergave gamma om de output van een afbeelding aan te passen. Hogere weergave gamma resulteren in donkerdere afbeeldingen met een groter contrast.
Experts zijn het erover eens dat een weergave gamma van 2.2 het juiste perceptuele verband tussen tinten laat zien. Tegenwoordig worden monitoren gemaakt met een standaardinstelling voor 2.2 gamma. Goede pro-monitoren voor fotobewerking hebben de mogelijkheid voor gebruikers de gamma op eenvoudige manier aan te passen. De juiste term hiervoor is monitor gamma kalibratie. Het wordt ook wel gamma-correctie genoemd. Professionals in digitale kleuren zijn het erover eens dat het een belangrijke functie is.
Dit is wat een professional zegt: “Gamma-correctie is van belang als je waarde hecht aan een accurate weergave van een afbeelding op een computerscherm. Gamma-correctie heeft invloed op de helderheid van een afbeelding. Afbeeldingen die niet voldoende aangepast zijn, kunnen verbleekt, of te donker lijken… Afhankelijk van de hoeveelheid gamma-correctie verandert niet alleen de helderheid, maar ook de ratio’s van rood tot groen tot blauw.
Voorbeelden van typische gamma standaardinstellingen zijn:
Aanbevolen gamma kenmerken in een monitor voor fotobewerking: Gamma bepaalt hoe levendig en realistisch je afbeeldingen weergegeven worden. Standaard 2.2 gamma is de standaard. Zorg ervoor dat je pro monitor je laat afstemmen op andere gamma instellingen. Voorgeprogrammeerde instellingen maken het nog makkelijker.
De beste pro-monitors voor fotobewerking beschikken over een ingebouwde lookup table (LUT). Dit geeft een enorme boost aan de kleurcapaciteit van een monitor. LUT’s leveren on-the-fly aanpasbaarheid die kleurgradaties toevoegt als dat nodig is op basis van de weergegeven afbeelding(en). Met een automatische functie passen LUT’s complexe kleurberekeningscorrecties toe om gamma aan te passen voor optimale color mapping.
LUT’s worden gemeten in bits. Een hoger aantal bits geven een indicatie van een krachtiger mogelijkheid tot het aanpassen van kleuren en een uitgebreider kleurenpalet. Multifunctionele consumenten monitoren zijn doorgaans 8 bit. Deze monitoren voor algemeen gebruik bieden een bruikbaar palet van 16.7 miljoen kleuren. Pro-monitoren voor fotobewerking zijn uitgerust met 10-, 12-, of 14-bit LUT. De ultieme LUT kracht, een 14-bit lookup table levert 4.39 triljoen kleuren. Dat is maar liefst 260.000 keer meer kleurprecisie dan de gemiddelde consumenten monitor.
Lookup tables zijn verkrijgbaar in standaard (1D) of 3D formaten. Monitoren met een 3D LUT hebben uitgebreidere kleurmogelijkheden dan die met een beperkte 1D LUT. 3D LUT’s leveren fijn genuanceerde tinten en produceren vloeiendere, sterk gemengde gradaties. Kleuren geproduceerd door 3D LUT’s zijn ook veel levendiger en accurater.
Aanbevolen LUT voor een monitor voor fotobewerking: Iedere LUT is altijd beter dan geen. De meest uitgebreide pro-monitors hebben een 14-bit 3D lookup table.
Delta E meet hoe goed het menselijk oog een verschil in kleur kan zien. Voor fotobewerking is het een geschikte tool om te weten hoe goed een monitor de werkelijke kleur kan bereiken. Delta E (ΔE – or dE) is de verandering in visuele perceptie van twee kleuren. De waarde loopt uiteen van 0 tot 100. Getallen lager dan 0 kunnen niet door het menselijke oog worden waargenomen. Een waarde van 100 laat zien dat de kleuren exact tegenovergesteld zijn.
Delta E getallen worden gebruikt bij monitoren die ontwikkeld zijn voor fotobewerking. Om aan kleur kritische behoeften te voldoen, laat dit getal zien hoe goed een monitor de kleur weergeeft in verhouding tot de “perfecte” kleurwaarde. Hoe lager het getal, hoe beter de prestatie.
Het menselijk oog heeft een Delta E van rond de 1. Iedere waarde die lager is, is in de basis onzichtbaar. Sterker nog, een “perfecte” Delta E in een monitor is niet eens mogelijk. Zelfs het duurste scherm kan onmogelijk een Delta E van 0 hebben.
Top-of-the-line displays kunnen een Delta E van 1 of net iets minder claimen. Daarna komen de high-end, high-price displays met een Delta E van <2. Veel monitoren uit het middensegment voor kleurbewust gebruik hebben een Delta E van <3 or <4. Sinds kort zijn high-spec displays met Delta E van <2 verkrijgbaar voor een gemiddelde prijs.
Aanbevolen Delta E voor een monitor voor fotobewerking: heeft een hoog prijskaartje. Veel professionals vinden Delta E<2 perfect voor het vervullen van hun behoeften op het gebied van fotobewerking.
Uniforme kleuren over het hele scherm van de monitor is essentieel voor een accurate blik en bewerking. De belangrijkste factor voor de kleuruniformiteit van een monitor is de kijkhoek. Hoe breder de kijkhoek, hoe minder de kwaliteit van de afbeelding en kleuren achteruitgaan wanneer je blik verschuift van het midden van het scherm.
Buiten de kijkhoek van een scherm, verliest een afbeelding contrast. Ze worden wazig, flets of slecht verzadigd. Verminderde helderheid en contrast komt ook vaak voor. Voor fotobewerkers en andere kleurbewuste gebruikers, is de verslechtering van de afbeelding vervelend voor een accurate blik op en beoordeling en bewerking van afbeeldingen.
Het soort scherm dat gebruikt is in een monitor bepaalt de maximale kijkhoek. TN-schermen bieden kijkhoeken van 170 graden horizontaal en 160 graden verticaal (170º /160º). Premium scherm technologie, zoals IPS schermen, bieden de verste maximale kijkhoek van 178 graden horizontaal en verticaal (178º/178º). Nieuwere AMVA-scherm bieden ook deze maximale kijkhoek. IPS schermen, echter, blijven de gouden standaard voor pro-displays.
Optimale kleurprestaties zijn in het midden van het scherm. Zelfs schermen van de hoogste kwaliteit hebben last van kleine kleurverschillen over het hele scherm. Het is simpelweg onmogelijk om variatie in luminantie over het scherm te vermijden. Stel je een scherm voor wat is opgedeeld in gelijke stukken. Omdat de helderheid over het scherm wisselt, kan dezelfde kleur in ieder van deze stukken er iets anders uitzien. De beste pro-monitoren voor fotobewerking compenseren deze onvermijdelijkheid.
De beste pro-monitoren hebben standaard een functie voor kleuruniformiteit compensatie. Kleurcompensatie past selectief de kleurkwaliteit aan en dimt de helderheid. Hierdoor bereiken de beste monitoren uniformiteit over het hele scherm. Een typische specificatie die uniformiteit compensatie identificeert – door helderheidsaanpassingen – wordt genoteerd als Lv<5%. Dit geeft aan dat variaties in luminatie binnen die 5% zullen worden gecontroleerd. Bij monitoren voor algemeen gebruik kan dit wel variëren met maar liefst 30%.
Schermuniformiteit aanbeveling voor een monitor voor fotobewerking: Kenmerken voor de kleur accuratesse over het scherm zijn een kenmerk van een pro-monitor. Brede 178º/178º kijkhoeken zijn een must. Je wilt ook een geïntegreerde kleuruniformiteit functie die werkt met een brede selecte van kleurruimtes.
Het type scherm waar een lcd-monitor omheen is gebouwd heeft een bijwerking op enkele belangrijke prestatiegerichte kenmerken. Dit omvat:
Flat screen lcd-monitors gebruiken TN, VA, of IPS-scherm technologieën. TN-schermen schieten tekort in de prestaties die nodig zijn voor een monitor voor fotobewerking. Premium IPS en VA (AMVA) scherm technologieën hebben een bredere kijkhoek, hogere contrast ratio’s en betere kleuraccuratesse. Deze schermen elimineren grotendeels beeldvervorming en kleurverschuiving. Ze vergroten het kijkcomfort en verbeteren de algemene gebruikerservaring.
IPS-displays zijn de eerste keuze voor de kleurbewuste professionals. AMVA-schermen begonnen met het bieden van pro-waardige prestatie specificaties. Voor veel professionals zijn IPS-monitoren nog altijd de alleenheersers in de wereld van ontwerpen. IPS-monitoren bieden de beste ondersteuning voor kleurruimte monitortechnologieën. IPS-monitoren leveren hoge kleurendieptes en contrast ratio’s, wat helpt bij het verbeteren van kleur accuratesse.
IPS-monitoren zijn minder duur geworden en beter beschikbaar. Hierdoor wordt de IPS-monitor steeds meer een eerste keuze voor veel fotografiefanaten en andere hobbyisten, evenals kleurbewuste thuisgebruikers. Dit is een voorbeeld van een 27 inch IPS-monitor.
Scherm technische aanbeveling voor een monitor voor fotobewerking: Mainstream TN monitor kleurfuncties zijn beperkt. Kijk naar een IPS- of AMVA-scherm. Onthoud dat de meeste professionals een voorkeur hebben voor IPS.
Monitor scherm oppervlakken zijn of mat of glanzend. Glanzende oppervlakken bieden scherpe, levendige afbeeldingen. Verzadigde kleuren en diep donkere tinten maken glanzende schermen zeer geschikt voor gamen en het kijken van films. Glanzende schermen zijn niet geweldig voor foto’s bewerken omdat ze te veel schitteren. Ze presteren vooral slecht in verlichte ruimtes waar ze weerspiegeling vertonen van alles wat voor het scherm staat.
Matte schermen voorkomen reflectie. Dit maakt ze tot de meest logische keuze voor fotobewerking. Professionals vinden ze ook het meest geschikt voor kleurkalibratie. Je kunt een mat scherm in een lichte kamer veel beter zien dan een glanzend scherm in dezelfde kamer. Ben je van plan het scherm in een helder verlichte kamer te gebruiken, dan kun je het best een monitor met een mat scherm kopen.
Scherm oppervlak aanbeveling voor een monitor voor fotobewerking: De meeste professionele gebruikers hebben een sterke voorkeur voor matte oppervlakken zonder schittering. Ondanks dat glanzende schermen voor rijke afbeeldingen zorgen, vinden de meeste mensen ze te verzadigd.
Monitor kalibratie-aanpassingen verbeteren helderheid, contrast, en kleurreproductie. Gamma aanpassingen zoals hierboven besproken, zijn slechts een voorbeeld van een manier om de monitor te kalibreren. Veel professionals zien kleurkalibratie als onmisbaar bij digitale fotografie:
Geen enkele fotograaf, of ze nu amateur of professional zijn, zou moeten werken met afbeeldingen zonder een gekalibreerde monitor. het is een kleine inverstering wat ervoor zorgt dat iedere foto die je online deelt of naar een fotolab om af te drukken stuurt, er precies zo uitziet als je hebt bedoeld. Het is volkomen onlogisch een afbeelding te creëren wat er voor jou goed uitziet, maar een verschrikking is voor anderen!
Consumenten en zakelijke monitoren hebben minimale functies voor het behouden van de accuratesse van zulke aanpassingen. Professionele monitoren bevatten kleurruimte en standaard gamma instellingen om eenvoudige accurate aanpassingen mogelijk te maken.
De meest accurate monitorkalibratie wordt bereikt met een colorimeter. Kleurmetingsaccessoires en -software bieden een brede selectie van kenmerken. Colorimeters worden op het scherm van de monitor geplaatst en meten en passen de on-screen kleur aan. Deze benadering van kalibratie levert de meest nauwkeurige weergave van originele afbeeldingen.
De beste monitoren voor fotobewerking hebben de mogelijkheid tot “hardware kalibratie.” Deze kalibratie vindt plaats via software die de grafische kaart verbindt met de monitor. Met hardware kalibratie, modificeert de colorimeter de interne LUT van de monitor. Het slaat de geoptimaliseerde resultaten op in de display van de monitor. Het resultaat is snellere en meer accuratere resultaten.
Kalibratie aanbeveling voor een monitor voor fotobewerking: Kleurruimte en gamma voorkeursinstellingen zijn een goed uitgangspunt. Een colorimeter (ook wel “puck”) hier aan toevoegen is de gouden standaard van de professional. Een monitor met geïntegreerde hardware kalibratie geeft een grotere accuratesse met minder hoofdpijn.
Een minimale afmeting van 24 inch wordt aanbevolen voor een monitor voor fotobewerking. 27 inch of meer is optimaal. Het doel is om je werk volledig te kunnen zien en nog ruimte te hebben voor toolbars. Het toevoegen van een tweede scherm is ook populair. Een setup met twee monitoren laat je een afbeelding op volledig scherm bekijken tijdens het uitvoeren van taken en het doen van bewerkingen op de andere monitor.
Aanbevolen schermafmeting voor een monitor voor fotobewerking: Kies voor het grootste scherm (en hoogste resolutie) dat past bij je werkplek en budget. Overweeg een tweede monitor toe te voegen voor je eigen gemak en productiviteit.
De schermresolutie geeft het aantal pixels weer dat een monitor horizontaal en verticaal kan weergeven. 4K monitoren hebben een resolutie van 3840 pixels horizontaal en 2160 pixels verticaal (3840 x 2160).
Hoe hoger de resolutie, hoe meer image data er op je scherm past. Met een monitor met hoge resolutie ben je in staat om meer te zien van waar je aan werkt met minder scrollen. Meer pixels betekent ook een hogere helderheid van afbeeldingen. Monitoren met hogere resolutie zorgen voor scherpere afbeeldingen.
Wanneer het over resolutie gaat, zeggen de meeste professionals hoe hoger hoe beter. Voor een 24 inch monitor richt je op een 1920 x 1080 FHD resolutie. Voor een 27 inch monitor, op 2560 x 1440 QHD. Een 32 inch monitor functioneert het beste met een 4K resolutie (3840 x 2160) UHD. UltraWide (21:9) 1440p (vaak gecurved) monitoren zijn ook goede opties. Voor schermafmetingen zijn er enkele belangrijke overwegingen:
In de eerste plaats moet je niet denken dat resolutie hand in hand gaat met schermafmeting. Dit is niet het geval. Dezelfde schermafmetingen hebben verschillende resoluties. In de tweede plaats, lcd-schermen moeten in hun oorspronkelijke resolutie worden gebruikt. Kies een monitor met de standaard resolutie waar je in gaat werken. En in de laatste plaats, als je een 4K scherm overweegt, verzeker jezelf er dan van dat de software compatible is. Een 4K scherm kan een geweldige tool zijn voor fotobewerking en werkt goed met Photoshop en Illustrator.
Aanbevolen resolutie voor een monitor voor fotobewerking: Een voor de afmeting van je scherm zo hoog mogelijke resolutie.
Goede ontwerpelementen maken het werken met je monitor makkelijker, efficiënter en comfortabeler. Randloze monitoren zijn ideaal voor het maximaliseren van de productiviteit en het creëren van werkruimte met een setup met twee of meer monitoren. Een draaibare beugel biedt je extra setup opties. Een platte matte afwerking zal de reflectie aanzienlijk verminderen voor eenvoudigere kalibratie en kijkcomfort. Ergonomische mogelijkheden voor draaien, kantelen en in hoogte verstelbaarheid kunnen het comfort maximaliseren. Omgevingslichtsensoren passen de helderheid van het scherm direct aan. Aanwezigheidssensoren dimmen de achtergrondverlichting automatisch wanneer je je werkplek verlaat. Met geavanceerde functies voor wisselen en automatisch draaien kun je het scherm 180 graden draaien voor een horizontale kijk op je afbeelding.
Kijk naar verschillende uitgangen zoals USB, DisplayPort, en HDMI. Meer opties betekent makkelijkere connectiviteit met de apparaten die je nu gebruikt en ondersteuning voor de apparaten die je in de toekomst gaat gebruiken. USB 3.0 poorten laten apparaten opladen, terwijl USB 3.1 type C poorten opladen plus audio voor vereenvoudigde instellingen biedt. De mogelijkheid voor het aansluiten van twee of meer monitoren via DisplayPort biedt extra flexibiliteit.
Professionele monitoren voor fotobewerking produceren meer accurate kleuren dan de mainstream monitoren. Ze bieden verschillende opties op het gebied van kleurbeheersing die je helpen het beste van je afbeeldingen te maken. Als je werk, hobby of passie te maken heeft met het bekijken en manipuleren van graphics op een monitor, dan is het tijd om je afbeeldingen duidelijker te kunnen zien.
Basic schermen kunnen geen consistente kleur accurate afbeeldingen tonen. Door te investeren in een scherm dat voor het bewerken van afbeeldingen geschikt is, zul je het kleurbereik, kalibratie mogelijkheden en kleurmanagement toepassingen krijgen om daarmee te bekijken en te bewerken in meer detail en betere kleuraccuratesse. Gelukkig zijn er meer budgetvriendelijke pro-monitoren dan ooit voor al je behoeften op het gebied van fotobewerking verkrijgbaar.
